Eksport do Czech - jak zacząć wymianę handlową z Czechami

Czechy są stosunkowo niedużym krajem zamieszkałym przez 10,5 mln osób, ale społeczeństwo ma znacznie większą siłą nabywczą niż Polacy. Czesi lepiej zarabiają, mają wyższe PKB per capita niż Polska i najniższe bezrobocie w Unii Europejskiej. Jeśli spojrzeć na dochód na mieszkańca, to w Czechach stanowi on 91 proc. średniej unijnej. W Polsce – 79 proc. Czechy zajmują 41 miejsce (na 190 państw) w rankingu Doing Business, 31 miejsce pod względem innowacyjności (na 132 kraje), 24 miejsce (na 176 państw) pod względem wolności gospodarczej 41 miejsce pod względem korupcji (na 180 krajów)*.

Duże znaczenie Niemiec

Gospodarka Czech jest innowacyjna, silnie uprzemysłowiona i nastawiona na eksport. Wartość eksportu Czech tradycyjnie sięga powyżej 80% PKB, przy czym dominującą rolę odgrywa handel z Niemcami, na które przypada ponad jedna trzecia zagranicznych obrotów handlowych Czech. Na drugim miejscu jest Słowacja, dalej Polska.

Silne związki z Niemcami, największą gospodarką w Europie i czwartą na świecie to przez lata wielki atut Czech, ponieważ korzystały one z prosperity u wielkiego sąsiada. W czasach kryzysu bardzo mocno odczuwają też jednak recesję u partnera. Ostatnie dwa lata nie były dobre dla czeskiej gospodarki (przez pięć kwartałów notowała albo ujemny, lub zerowy wzrost). Był to skutek post pandemicznego spowolnienia, którego doświadczyło wiele krajów. Częściowo te problemy zostały „zaimportowane” z Niemiec, które w ostatnich latach złapały zadyszkę. 2024 r. zapowiada się jednak lepiej. Według prognoz narodowego Banku Czech będzie to rok odbicia w krajowej gospodarce.

Co eksportować do Czech

Republika Czeska jest jednym z najważniejszych partnerów gospodarczych Polski. W 2022 r. kraj ten importował towary o wartości 199,5 mld EUR, w tym 18,3 mld EUR z Polski (co dało nam 9,1% wartości importu ogółem i drugie miejsce po Niemczech).

Z Czech sprowadzamy samochody, przyczepy i urządzenia mechaniczne. Warto podkreślić, że dla czeskiej Skody Polska jest czwartym rynkiem pod względem liczby sprzedawanych samochodów.

Z kolei Polska zajmuje mocną pozycję na czeskim rynku spożywczym. Polskie firmy eksportują do Czech mięso, wyroby wędliniarskie, nabiał i produkty mleczne, ale też przetworzone warzywa i owoce, które są chętnie kupowane za naszą południową granicą.

Istotny wpływa na wzajemne obroty ma handel przygraniczny, którego rola rośnie w czasach istotniejszych zmian walutowych na parze PLN/CZK. Obserwowaliśmy to latem ubiegłego roku, kiedy korona osiągnęła historyczny szczyt wobec złotego.

Stabilny jak korona czeska

Korona czeska zalicza się do światowej czołówki najbardziej stabilnych walut. Średniomiesięczna zmiana jej kursu wobec dolara w ostatnich 30 latach wynosiła -0,0009 proc. Mniejsze odchylenia notował tylko jen - najbardziej stabilna waluta na świecie (+0,0007 proc.). Dla porównania średnie miesięczne wahania złotego to +0,32 proc. Odporność korony czeskiej ma źródło w sile czeskiej gospodarki i rozsądnej polityce fiskalnej i monetarnej. Deficyt finansów publicznych Czech jest dwa razy niższy niż Polski (3,5 proc. wobec 1,8 proc,). Czeski Bank Narodowy jest bardziej przewidywalny jeśli chodzi o politykę stóp procentowych niż NBP. Nie waha się też, gdy trzeba dokonać interwencji na rynku w celu stabilizacji korony.

Stabilność waluty ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia biznesu. Z wywiadów, jakie przeprowadziliśmy z klientami ProStream wynika, że przewidywalność kursu waluty jest dla firm ważniejsza niż jego wysokość. Umożliwia bowiem planowanie biznesu.

Potwierdza to Tomáš Pozdíšek z firmy Sigma Polska Sp. z o.o., klient ProStream. Sigma Polska, spółka córka firmy macierzystej SIGMA GROUP a.s. z siedzibą w Czechach, korzysta z kontraktów terminowych do wymiany walut. „Najczęściej handlujemy z firmą macierzystą w Czechach, zawieramy głównie kontrakty długoterminowe dotyczące pary walut złoty/korona czeska. Dzięki kontraktom mamy pewność uzyskania wpływów w określonej wysokości” - wyjaśnia Tomáš Pozdíšek, z firmy Sigma.

Kontrakty terminowe oferowane przez Prostream są doskonałym narzędziem zabezpieczającym kurs właśnie na stabilnym rynku, na którym nie dochodzi do gwałtownych ruchów, ograniczających możliwość prognozowania przyszłych kursów. Stabilne zachowanie pary PLN/CZK umożliwia zaplanowanie bardzo dokładnych cen walut. Wykupienie kontraktu terminowego daje gwarancję uzyskania wpływów w określonej wysokości. A, jak mówi, Tomáš Pozdíšek, w przypadku wahnięcia kursu dodatkowo szansę na premię.

Różnice kulturowe

Firma, która chce rozpocząć eksport do Czech i poszukuje na tym rynku partnerów biznesowym musi być świadoma różnic kulturowych. Choć mówimy podobnymi językami, to komunikujemy się w inny sposób. Czesi mają więcej dystansu niż Polacy, a z drugiej strony punktualniejsi, bardziej planowi i uporządkowani. Nie lubią krytykować wprost, ale też są powściągliwi w pochwałach i dawaniu feed backu. Kultura biznesowa Czechów jest bardzo zbliżona do polskiej – podanie ręki czy wymiana wizytówek to standard. Istotną różnicę widać jednak w kwestii zwracania się do rozmówcy. Czesi używają w rozmowie nazwiska, np. Panie Kowalski, a Polacy imienia.

*Źródło: MFW World Economic Outlook październik 2023, Doing Business 2020 (Bank Światowy), Korupcja 2023 (Transparency International), Wolność gospodarcza 2024 (The Heritage Foundation), Innowacyjność 2023 (Cornell INSEAD WIPO), https://cezarystypulkowski.pl/2022/05/18/na-czym-polega-fenomen-czeskiej-korony/